maandag 29 april 2019

Zweeftoestand

Gisteren zag ik bij het programma Boeken de Oostenrijkse schrijver Wolf Wondratschek. Hij had een prachtige ambitie. Met zijn roman over een schrijver en een pianist wilde hij de zaak aan het zweven brengen. Het publiek zag hij daarbij vooral als stoorfactor. Of liever, hij liet de pianist zeggen dat die het publiek als stoorfactor zag. Daardoor ging ook die uitspraak voor mij zweven.

Het publiek heeft op zijn manier altijd al meegewerkt om de muziek niet te verstoren. Noem het publiek gerust amuzikaal. En dat is nu precies mijn ding, hier in deze blogs.

Zouden we niet een stap verder moeten gaan en ook de hele bildungsoffensieven van de Verlichting moeten beschouwen als stoorfactor? Ik aarzel even, omdat ik zo lovend heb geschreven over meester Alberts en mijn leraren. Maar die leraren straalden vooral enthousiasme uit. Dat kun je beschouwen als een verleidingsstrategie. Maar het kan ook dat ze gewoon echt enthousiast waren en uiteindelijk mij mijn gang lieten gaan, zelfs toen ze me richting amuzikaliteit zagen vertrekken.

Te gauw denken we dat de mens aan de wolven is overgeleverd wanneer we hem niet vormen. Dat kan, maar we hebben inmiddels al iets teveel barbarij in de beschaving zelf gezien om voorbij te gaan aan de verwevenheid van mens en wolf. En omgekeerd, de liefde van pianist Hélène Grimaud voor wolven laat ons zien dat die liefde de muziek niet in de weg hoeft te staan.

Met niet vormen bedoel ik ook niet dat we de barbarij in de mens moeten bevorderen. Het kan evengoed zijn dat het zweven ons de meeste kans biedt om bij die barbarij weg te blijven.

Gisteren zag ik een kauw of een kraai (ik laat in het midden welke het precies was, ik laat het zweven) in de lucht zweven alsof het een buizerd betrof. Zoiets moet Svjatoslav Richter misschien hebben bedoeld toen hij (of een ander, of het personage van Wondratschek) het publiek een stoorfactor noemde. De kraai (of kauw) is lang niet zo'n muzikaal dier als de buizerd. Hij heeft niet diezelfde superioriteit dat hij boven het aardse verheven is. Hij hopt voor hetzelfde geld hier over het veldje, schokkend en hakkend om te kijken waar hij zijn noten ook alweer verstopt had.

Ook alweer zo'n geweldig beeld, de verstopte noten! Musici, doe daarmee maar je voordeel.

Afbeeldingsresultaat voor birds on a wire music

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Muziek binnenstebuiten

Leuk is het programma Binnenstebuiten, zo net na het eten. Al meteen hoor je die leuke begintune met dat hoketusritme. De onderwerpen worden...