Moraal - 'Ja, ook hiphop'

Het wordt zo langzamerhand een catalogus van invalshoeken, zoiets als een voorstudie. Ooit zal ik die invallen bij elkaar brengen, en nu al ben ik allang daarmee begonnen. Uitgangspunt is mijn amuzikaliteit die ik overdenk en in relatie met muziek breng.

De nieuwste invalshoek: een zekere Donna, kind op de radio, dat met Dieuwertje in gesprek is. Ze vindt echt alles leuk, ook popmuziek. De Beatles, Nina Simone. Dieuwertje gelooft haar oren niet. En de hiphop dan, de dingen die er nu zijn? De dingen die jij noemt vinden je ouders leuk. Ja, die ook, zegt Donna. Ook de muziek van nu.

Zo praten de klassieke muziek-mensen van nu. Ze kunnen niet meer zeggen, nee ze zeggen niet meer en vinden ook niet meer dat alleen klassieke muziek leuk is. Ze zoeken hun weg in de popmuziek, de muziek die hun ouders leuk vinden. Maar nee hoor, dat is niet genoeg. Ze antwoorden, en dat antwoorden klinkt als verantwoorden, zich verantwoorden.

We belanden met andere woorden in de moraal, die we zijn gaan beschouwen als in strijd met de muziek. Je hoort iets mooi te vinden, wat toch echt iets anders is dan iets mooi vinden. Sorry, leuk.

Ik kan nu wel hele beschouwingen ophouden over de esthetische mens, maar die doen er niet meer toe als we weer terugglijden in de moraal, van het jenseits von Gut und Böse naar het sociaal wenselijke antwoord.

Maar ho eens, Anton, we hebben hier te maken met een kind. Donna! Please!

Hier laat ik mijn betoog graag zweven, im Schwebe. Het is aan u om te beslissen of u over mijn invalshoek verder wil nadenken of verder fladderen als een kind. Misschien zijn we al bij de kern beland, al gravend. De kern is het kind, de onschuld die altijd bezig is om te worden opgevoed.

Popmuziek is de muziek van onze tijd, in de zin dat we ertoe worden opgevoed, in vraag- en antwoordspel, in catechese. 'Waartoe zijn we op aarde?' 'Om God te dienen en om popmuziek mooi te vinden als ons dat wordt gevraagd.' Pas later maken we onderscheid tussen afgedwongen en spontaan. Het kind gaat vooraf aan deze differentie.

Zo ben ik ook ooit in de popmuziek beland, en met terugwerkende kracht misschien ook wel in de klassieke muziek. Die vind je toch mooi? Jazeker, mooi. Goed, dan gaan we daarnaar luisteren.

Meester Alberts, vierde klas, leerde me blokfluit. De klas liet hij klassieke muziek horen. De Danse macabre herinner ik me, de Bolero komt weer boven. 'En nu komt de klarinet.' Dat kon ik nog volgen. Intellect en muzikaliteit waren nog ongescheiden.