Het is alleen nog niet helder hoe we die universaliteit van de muziek nu moeten verstaan. Dat is best wel raar als je erover nadenkt. De muziek die iedereen verstaat vraagt om een speciale manier van verstaan.
De paradox vliegt ons dezer dagen van alle kanten aan. Onze Duncan had een afspraakje in de arcades van Tel Aviv en kreeg zomaar miljoenen reacties! Maar desalniettemin begrijpen we niets van zijn song die draait om een losing game.
Een andere paradox ontdekte ik in de Volkskrant. Recensent Merlijn Kerkhof schreef een prachtig stuk over een uitvoering van het Artemis Quartett waarin hij schreef dat hij vergat te schrijven omdat de muziek hem helemaal in beslag nam.
Van zijn stukje heb ik het een en ander geleerd over muziek. Zo begrijp ik nu dat ritme de muziek danig in de weg kan zitten: 'Aan alles merkte je dat de partituur op een zeldzaam detailniveau moet zijn bediscussieerd, aan de andere kant staat geen aangezette ritmische figuur de vloeiende voortgang in de weg.'
Hebben we indirect ook iets geleerd over amuziek? Je kunt denken aan diezelfde aangezette ritmische figuren die de muziek in de weg kunnen zitten. Ook kun je denken aan de identificatie. Dat Artemis Quartett is mooi, maar wat telt is dat onze Harriet Krijgh meespeelt. Goed, het gaat om klassieke muziek, dus dat onze staat nog tussen aanhalingstekens. Maar die functioneren in dit geval als vette onderstrepingen.
Er zit in elk nationalisme iets dubbels, paradoxaals. We vinden het geweldig als er eindelijk een Nederlandse cellist zo goed speelt dat ze mee kan met een internationaal bejubeld strijkkwartet. Maar het wordt pas echt mooi wanneer die anderen dat ook erkennen. En omdat die anderen dat niet altijd zien - althans, ze zien niet altijd dat het mooie spel van die cellist te maken heeft met haar Nederlandse afkomst - berichten we zelf maar over die geweldige kwaliteit van onze cellist. Dat kun je maar beter niet aan die buitenlanders overlaten.
Nederland is ook sterk in het citeren van buitenlandse pers als die de voortreffelijkheid van Nederlanders eens een keer wel zien. Daar zijn wij heel goed in.
Ik voel dat hier een kans ligt voor de Europese idee. Ajax, Duncan, Harriet, we hebben de Europezen echt iets te bieden. En zo werkt het ook. Europa is een spiegelpaleis. De illusie houdt echte vrede al heel lang in stand.
En zo zie je maar weer dat echte, hoogstaande muziek kan opkomen op een podium waar we eigenlijk alleen maar naar onszelf zitten te kijken. Maar gelukkig, anders dan bij Narcissus leidt dit bij ons niet tot het zelfinzicht dat hem zo fataal werd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten